DALI na talerzu
W szeroko pojętej tematyce „automatyki budynkowej” oraz ogólnie dostępnych opracowaniach pokutuje swoiste przekonanie, że cyfrowy protokół sterowania oświetleniem DALI sprawdza się głównie w dużych aplikacjach. Dlaczego? Bo wymagają one częstego rekonfigurowania, czyli zakładamy, że układ pomieszczeń będzie zmieniany przynajmniej kilkanaście razy w czasie trwania cyklu życia obiektu.
Innym stereotypem dotyczącym DALI jest przekonanie o skomplikowanych operacjach programistycznych, które należy wykonać, aby system działał prawidłowo. I tak wymiana lampy kojarzy się z wizytą automatyka na obiekcie, a już do zmiany konfiguracji scen świetlnych, potrzebny będzie sztab ludzi i kilka dni pracy! Nic bardziej mylnego!
Aby obalić te mity, posłużę się przykładem z życia. Właściciele jednej z warszawskich restauracji wykazali się niezwykłą otwartością na nowinki technologiczne i odważnie zdecydowali się na zaimplementowanie u siebie systemu DALI.
Każdy robi swoje
Od razu pryska pierwszy mit o wielkości aplikacji. Restauracja w centrum miasta nie jest ogromnym obiektem. Powierzchnia jej wynosi ok. 100 m². Poza tym nikt nie zakłada zamiany wystroju: jest japońska i taka ma być!
Na co dzień lokal tętni życiem, przewijają się przez niego tłumy gości. Wymiana lampy przy pełnej sali musi trwać minutę, bo klienci przyszli przede wszystkim dobrze zjeść i ewentualnie obserwować kucharza przy pracy, a nie ekipę remontową, która mozolnie kombinuje coś przy oprawie. Z kolei kierownik sali ma zadbać o dobry nastrój gości i zamówienie świeżej ryby, a nie o to, żeby oprawa oświetleniowa została dostarczona przez producenta z nadanym już właściwym adresem DALI. Oczywiście pozostaje jeszcze problem sterowania „systemem” i umiejscowienia komputera. Próżno go tutaj szukać! Do zarządzania całością służy popularny telefon z „jabłkiem” na obudowie, który kierownik sali ma zawsze przy sobie i dzięki któremu, za pomocą kilku kliknięć, jest w stanie nie tylko zmienić aranżację światła, ale też zapisać ją na stałe jako scenę świetlną do wywołania później w innym, dowolnym momencie.
Wyczarować klimat za pomocą DALI
Spójrzmy zatem na problem jeszcze raz: w restauracji wydzielone są sekcje dla klientów. Każdy gość ma tam dobrze zjeść w miłej, przyjaznej atmosferze. Dla dobrego samopoczucia ważne jest m.in. odpowiednie oświetlenie, o które dyskretnie dba kierownik sali. Może nim sterować w zależności od potrzeb gości. Inne będzie, gdy klienci obserwują kucharza przy pracy, inne przy smakowaniu potraw, a jeszcze inne w trakcie rozmowy po posiłku. Natężenie trzeba zmieniać płynnie, przechodząc od pełnej mocy do dyskretnego oświetlenia. DALI daje nam taką możliwość. Możemy sterować zarówno grupą opraw, rozumianą np. jako stolik, jak również całą restauracją. Można również sterować poszczególnymi oprawami, jeśli zależy nam na skupieniu uwagi gości na konkretnym punkcie. Wystarczy jeden klik, by stworzyć nastrojowy półmrok bądź wydobyć wszystkie kolory potraw na półmisku.
Każda zmiana musi być wywołana błyskawicznie. W tej sytuacji nie ma mowy o operowaniu sekcją klawiszy do oświetlenia, z których każdy włącza oświetlenie w innym obszarze sali. Tutaj cała restauracja zobrazowana jest na prostej i intuicyjnej wizualizacji zaszytej bezpośrednio w pamięci sterownika, dzięki czemu nie potrzebujemy komputera czy baterii przycisków na ścianie. Nie ma potrzeby przypisywania urządzenia do restauracji. Zadziała bowiem każde urządzenie mobilne z zainstalowaną darmową aplikacją i dostępem do sieci wewnętrznej. Wystarczy telefon z uruchomioną aplikacją, aby „wykliknąć” taki nastrój, jaki chcemy osiągnąć. A jeśli efekt końcowy jest wyjątkowo ciekawy i chcielibyśmy go powtórzyć? Wystarczy zapisać scenę świetlną za pomocą jednego przycisku. I wcale nie trzeba wzywać automatyka do przeprogramowania instalacji! System ma być prosty w obsłudze i przyjazny dla użytkownika i taki właśnie jest dzięki zastosowaniu WAGO i DALI.
Prosta wymiana, bez wzywania specjalisty
A co kiedy uszkodzi się lampa? Po pierwsze zauważy to sterownik, który poinformuje użytkownika o zaistniałej sytuacji i podpowie, która oprawa wymaga wymiany. W tym przypadku również poradzimy sobie bez automatyka. Po wymianie oprawy sterownik zauważy brak konkretnego adresu i pojawienie się urządzenia, które takowego adresu nie posiada. Kolejny raz wystarczy jedno kliknięcie, żeby system nadał adres automatycznie, bez konieczności ingerencji z zewnątrz.
Co zatem pozostaje obsłudze restauracji? Dbać o gości i ich dobry nastrój, resztą zajmie się sterownik WAGO oraz oprawy z protokołem DALI.
Robert Wachowicz, WAGO PL
oprawy nie mają protokołów DALI, a poza tym proszę się zastanowić w jaki sposób sterownik WAGO wie ile osób jest w restauracji i na jakim etapie konsumpcji są. A co się dzieje gdy do restauracji przychodzi osoba mająca problemy ze wzrokiem i chce zjeść np. rybę to też sterownik potrafi określić. Niestety ta nie jest. Te wszystkie dane zna obsługa i ona decyduje ile światła i gdzie ma się pojawić. Podsumowując sterownik WAGO potrafi zrealizować „wszystko” co mu się zada.
W restauracji większość opraw została wyposażona w elektroniczne stateczniki z wbudowanym modułem komunikacyjnym DALI. Można zatem użyć uproszczonej nomenklatury i uznać, że lampy są sterowane po protokole DALI lub że zostały wyposażone w DALI.
Co do dalszej części wypowiedzi w pełni się zgadzam, sterownik WAGO jest sterownikiem swobodnie programowalnym, który realizuje funkcje zaprogramowane przez wykonawcę systemu/integratora i rzeczywiście może zrobić „wszystko”, czego wymaga użytkownik. Nie pisałem jednak, że sterownik decyduje o natężeniu oświetlenia samodzielnie. O natężeniu oświetlenia, wywołaniu sceny świetlnej lub jej zapisaniu decyduje obsługa sali, zadając wartości przy pomocy smartfona połączonego ze sterownikiem. Cechą charakterystyczną sterowników WAGO jest to, że owa wizualizacja jest zapisana w pamięci sterownika i aby ją wyświetlić nie jest potrzebny specjalny panel czy komputer.
Jeśli interesuje Pana więcej szczegółów z zakresu obsługi sterowników PLC WAGO lub samego protokołu DALI zapraszam na szkolenie, które organizujemy w naszych biurach we Wrocławiu, Warszawie i Gdańsku.